Wind meets Gas vanuit deskundigenperspectief
Door Tatiana Block – Senior Project Manager, team Onderzoek & Innovatie, New Energy Coalition
Het Wind Meets Gas Symposium in 2024 bracht energieleiders, innovators, kennisinstellingen en beleidsmakers samen om oplossingen te verkennen voor de complexe uitdagingen van energiezekerheid, duurzaamheid en de groeiende rol van waterstof. De discussies van dit jaar gingen over financieringsstrategieën, het mogelijk maken van de markt en het voorbereiden van toekomstige generaties op een groen energielandschap. Het evenement bracht deelnemers uit heel Europa en daarbuiten samen, waaronder hooggeplaatste vertegenwoordigers als de ambassadeurs van Denemarken, Finland, Litouwen en Noorwegen, naast diplomaten uit Estland, Polen en Zweden. In dit artikel deel ik mijn ervaring als deelnemer en geef ik de hoogtepunten en belangrijkste punten van het tweedaagse evenement weer.
Wind meets Gas dag één
De eerste dag ging over een van de meest urgente uitdagingen van vandaag: innovatieve ideeën en projecten tot uitvoering brengen. Het hoofdthema van de dag, “From Mind to Matter”, werd ingeleid door Marieke Abbink-Pellenbarg, CEO van New Energy Coalition. Er werden ook specifieke onderwerpen gepresenteerd, zoals het bevorderen van de integratie van wind- en gasinfrastructuur (schone waterstof en CO2), het stimuleren van innovatie in waterstofproductie, -opslag en -toepassingen, en ervoor zorgen dat investeringen in groene waterstofprojecten financieel haalbaar zijn. De nadruk van het symposium op samenwerking benadrukte de noodzaak van zowel elektrificatie als koolstofarme moleculen, waarbij de CEO van Gasunie, Willemien Terpstra, benadrukte dat geen van beide de energietransitie alleen kan aanjagen. De behoefte aan een tweeledige aanpak om de klimaatverandering te beperken en de energiezekerheid in Europa te versterken was een doorlopend thema tijdens het evenement.
Een ander hoogtepunt was de presentatie van de Nordic Investment Bank over wat een innovatief waterstofproject bankabel maakt. Daaruit bleek dat de belangrijkste beperkende factor voor het verkrijgen van financiering het afnamecontract is, met name het volume en de duur die nodig zijn om aan de eisen te voldoen. Producenten van groene waterstof verkopen waterstof niet direct als grondstof, maar gebruiken het in plaats daarvan voor de productie van verhandelbare producten zoals groene meststoffen en e-brandstoffen, wat de business case versterkt.
De presentatie van de uitvoerend directeur van Copenhagen Infrastructure Partners gaf drie duidelijke boodschappen over de productie van waterstof: Tegen 2050 kan ongeveer vijftig procent van de waterstofvraag geleverd worden door zowel de Noordzee als de Oostzee en offshore-windenergie zal een belangrijke bron zijn voor de productie ervan. Waterstof die offshore wordt geproduceerd (met behulp van offshore windenergie) zal goedkoper zijn dan waterstofproductie op het land. Daarvoor is de ontwikkeling van infrastructuur voor energieproductie en waterstof voor offshore en binnenlands vervoer nodig.
Ik was vooral geïnspireerd door de vooruitgang in Scandinavische projecten, met voorbeelden uit Noorwegen, Finland, Denemarken en Zweden, waar de integratie van hernieuwbare energie en waterstof snel vordert, waardoor schaalbare en commercieel levensvatbare waterstofmarkten in de hele regio ontstaan. Het panel ging in op de unieke financiële behoeften van groene waterstofprojecten en besprak modellen die het risico voor investeerders verminderen, gemeenschappen erbij betrekken en het eindgebruik van waterstof in verschillende sectoren stimuleren, terwijl ze de technologieën stimuleren die nodig zijn om de klimaatdoelstellingen te halen.
Gedurende de dag werden vele andere sessies gehouden waarin vorderingen en ervaringen in Noord-Europa werden gedeeld over onderwerpen als waterstofinfrastructuur in Nederland (HyDelta-project) en de Noordzee (North Sea Energy-project), grensoverschrijdend waterstoftransport en -opslag, het gebruik ervan in de bebouwde omgeving en maatschappelijke betrokkenheid. Het evenement bood een geweldig platform voor netwerken en bedrijfsontwikkeling in de energiesector door middel van matchmaking-sessies. Daarnaast deed New Energy Coalition onder andere twee belangrijke aankondigingen voor de regio Noord-Nederland:
1) Het uitbrengen van het rapport “Essay on the current and potential future energy exchange relations between the Nordics and Baltics (Northern Flank of Europe, NFoE) and Northwest Europe, and the Netherlands in particular”, opgesteld door Prof. Em. Catrinus J. Jepma (Senior Adviseur, New Energy Coalition) en Miralda van Schot (Strategieadviseur, Haven Amsterdam). Het document presenteert de toekomstige levering van schone en betaalbare energie uit NFoE aan Noordwest-Europa, in het bijzonder Nederland, en benadrukt de noodzaak van samenwerking, coördinatie en het delen van informatie om dit potentieel te realiseren.
2) De overhandiging van een haalbaarheidsstudie naar het vergroeningspotentieel voor Industriecluster Oost-Groningen aan het Ministerie van Klimaat en Groene Groei. Deze studie, uitgevoerd door New Energy Coalition, laat zien hoe waterstofproductie vanuit de Eemshaven niet alleen bijdraagt aan een lagere CO2-uitstoot, maar ook een nieuw economisch perspectief biedt voor de regio en kan uitgroeien tot het eerste regionale waterstofcluster van Europa.
Wind meets Gas dag twee
Op de tweede dag gingen de belangrijkste onderwerpen over de toekomstige infrastructuur en ruimtebehoeften in de Zeehavens van Eemshaven / Delfzijl, en de rol die jonge leiders zullen spelen in de energietransitie in het algemeen. Wat dat laatste betreft, werd de noodzaak benadrukt om een duurzaamheidsmentaliteit te cultiveren onder jonge professionals. Zij kregen de vaardigheden aangereikt waarmee innovatieve oplossingen voor schone energie kunnen worden gecreëerd om energiezekerheid en klimaatverandering aan te pakken. Dit zal de sector helpen om een innovatief personeelsbestand te ontwikkelen dat de energietransitie in de toekomst zal versnellen.
Al met al werd tijdens het symposium benadrukt dat sector- en grensoverschrijdende samenwerking cruciaal is voor het bereiken van een duurzame energietoekomst en zoals de voorbeelden uit Noord-Europese landen aantoonden, kan dit worden gedaan door strategieën voor de ontwikkeling van windenergie en gasinfrastructuur op elkaar af te stemmen. Deze voorbeelden toonden ook aan dat de ontwikkeling van dergelijke infrastructuur, met de juiste mix van innovatieve financiële kaders en beleidsondersteuning, schaalbare en commercieel levensvatbare waterstofmarkten kan creëren en een duurzaam energie-ecosysteem tot stand kan brengen dat zowel de maatschappij als het milieu ten goede komt. Bovendien zal het met de inzet van industrieleiders, kennisinstellingen en de toewijding van jonge professionals mogelijk zijn om ambitieuze doelen werkelijkheid te laten worden.
Ik kijk ernaar uit om te zien hoe deze inzichten toekomstige projecten en samenwerkingsverbanden zullen inspireren terwijl we de energietransitie blijven bevorderen. Mijn felicitaties aan mijn collega’s en partners die zo’n succesvol evenement hebben georganiseerd en afgeleverd!
